Pistolet bojowy Tokagypt M 58 (Firebird) kaliber 9 mm

Radziecki pistolet bojowy TT wz. 33 na nabój 7.62 x 25 jest szeroko znany w środowisku sympatyków broni palnej. TT-ka przez blisko 30 lat była obok rewolweru Nagan osobistą bronią strzelecką radzieckiej kadry, do lamusa trafila po wprowadzeniu do uzbrojenia pistoletu Makarowa na nabój 9 x 18. Do Polski TT-ka przywędrowała z żolnierzami generala Berlinga. Po wojnie w krajach radzieckiej strefie wpływów (Bułgaria, Czechoslowacja, NRD, Polska, Rumunia, Węgry) w ramach ujednolicenia wprowadzono do uzbrojenia broń na radziecką amunicję karabinową, pośrednią, pistoletową. Poza Czechoslowacją, która produkowała broń własnej konstrukcji zasilaną rosyjską amunicją (karabinek szturmowy Sa 58 i pistolet CZ 52), to pozostale kraje satelickie przyjęły na uzbrojenie broń radziecką, którą produkowano na podstawie wykupionej licencji we własnych fabrykach broni. Na Węgrzech broń wojskową produkowano w Budapeszcie w zakladach zbrojeniowych FEG. W drugiej połowie lat 50-tych Rząd Egiptu zamówił na Węgrzech oprócz karabinków AK znaczną ilość pistoletów Tokariewa. Warunkiem kontraktu było zmodyfikowanie pistoletów TT pod nabój 9 mm Parabellum oraz dodatkowo wyposażenie broni w bezpiecznik nastawny. Kontrakt z Egiptem był dla Węgier bardzo korzystny, dlatego też w biurze konstrukcyjnym zakladów FEG przeprowadzono prace modyfikacyjne pistoletów TT zgodnie z życzeniem egipcjan. W 1958 roku pierwsza partia zmodyfikowanej TT-ki oznaczonej nazwą Tokagypt 58 zasiliła arsenał Egiptu. Po realizacji dostawy klilku partii broni, z nie do końca wyjaśnionych przyczyn, Rząd Egiptu zerwał kontrakt na dostawę pistoletow Tokagypt 58. Broń węgierska dostarczona Egiptowi zasiliła przede wszystkim zbrojownie Policji, wojsko nie przyjęło tego pistoletu na uzbrojenie. Nadwyżki nie odebranych pistoletów Tokagypt 58 sprzedano innym krajom Bliskiego Wschodu głównie Libanowi i Syrii, podobno również Irakowi, chociaż w tej kwestii nie ma jednoznacznych informacji. Pistolety Tokagypt produkowano do drugiej polowy lat 80-tych XX wieku, na początku lat 90-tych pewną ilość tej broni sprzedano na rynek cywilny do Stanów Zjednoczonych, a największe partie w Europie głównie do Niemiec. Do Niemiec Tokagypta sprzedawano pod nazwą Firebird. Pistolet prezentowany w artykule wyeksportowano do Niemiec, wyprodukowano go w 1982 roku a zakupiono 10 lat później we Frankonii. Pistolet bojowy Tokagypt 58 wykonany jest ze stali oksydowanej, a okladziny chwytu z tworzywa sztucznego. Jest to pistolet samopowtarzalny kalibru 9 mm, zasilany nabojami 9 x 19 Parabellum. Jego wymiary: długość broni 194 mm, wysokość 134 mm, szerokość 29 mm, rozładowany z magazynkiem w chwycie waży 910 gramów. Tokagypt działa na zasadzie krótkiego odrzutu lufy, ryglowany jest przez jej przekoszenie w płaszczyźnie pionowej. Do ryglowania służą dwa występy na górnej powierzchni lufy, które wchodzą w odpowiednie wyżłobienia w płaszczu zamka. Pistolet wyposażony jest w mechanizm spustowy pojedyńczego dzialania (SA) oraz mechanizm uderzeniowy kurkowy z kurkiem odkrytym. W odrożnieniu od standardowej TT-ki Tokagypt posiada bezpiecznik nastawny, w pozycji wlączonej bezpiecznik blokuje mechanizm spustowy. Dźwignia bezpiecznika nastawnego umieszczona jest po lewej stronie szkieletu w zasięgu kciuka. Pistolet można rownież zabezpieczyć poprzez postawieniu kurka na zaczepie kurkowym. Lufa tradycyjnie gwintowana ma 116.5 mm długośc, pod lufą umieszczone jest urządzenie oporopowrotne. Pistolet wyposażony jest w stałe przyrządy celownicze muszkę i szczebinkęi, przyrządy ustawiono fabrycznie na 25 metrów. Długość linii celowniczej wynosi 170 mm. W odróżnienoiu od standardowej TT-ki przyrządy celownicze Tokagypta są nieco wyższe i bardziej przejrzyste. Po wystrzeleniu wszystkich nabojów z magazynka zamek zatrzymuje się w tylnym polożeniu na zaczepie zamkowym, w przednie można go zwolnić za pomoca dźwigni zaczepu zamka umieszczonej po lewej stronie szkieletu. Dźwignia zaczepu pełni też rolę rygla demontażowego, po jego wyjęciu można rozłożyc pistolet do czyszczenia lub przeglądu. Rozkładanie jest identyczne jak w przypadku standardowej TT-ki. Pistolet zasilany jest z jednorzędowych magazynków metalowych o pojemności 8-iu nabojów (niektóre źrodla podaja pojemność 7-iu nabojów). Magazynki wykonane są solidnie i estetycznie, posiadają otwory na bocznych powierzchniach pudełka umożliwiajace szybbką kontrolę załadowania, poza tym zamiast metalowych płaskich stopek wyposażone są w ergonomiczne kopytka wykonane z udarowo odpornego tworzywa sztucznego. Przycisk blokady magazynka umieszczony jest identycznie jak w standardowej TT-ce i posiada tą samą główkę. Tworzywowe okładziny są lepiej wyprofilowane, pokrywają również grzbiet szkieletu chwytu, przez co chwyt ergonomią bije zdecydowanie standard Tokariewa. Broń na dystansach bojowych jest celna, a strzelając do tarczy sportowej na dystansie 25-iu metrów można umieścić wszystkie przestrzeliny w czarnym kręgu. Broń jest niezawodna, oddalismy blisko 300 strzałów nabojami kilku producentów bez jakichkolwiek zakłóceń, strzelaliśmy również nabojami z pociskami specjalnymi typu JHP równiez bez zakłóceń, ale w trym wypadku opróżnienie dwoch magazynków trudno uznać za pelny test niezawodności. Obecnie Tokagypt 58 to broń przestarzała, nie mniej w odróżnieniu od standardowego Tokariewa bardziej ergonomiczna i zasilana dobrym mocnym nabojem 9 mm Para. Jest to na pewno bardzo ciekawy eksponat dla kolekcjonera. Pistolety Tokagypt 58 (Firebird) sprzedawano w Niemczech w dwóch wersjach ukompletowania, wersja podstawowa to pistolet, dwa magazynki, przyrządy do czyszczenia (wycior i szczoteczka) instrukcja obslugi, a wszystko to zapakowane w zwykłe tekturowe pudełko. Można było również kupić Tokagypta w komplecie z dodatkami: wymienną lufą kalibru 7.62 oraz dwoma magazynkami do nabojów 7.62 x 25. Pistolet nie był drogi jego cena wynosiła od 360 do 490 DM. Tej broni nie wyprodukowano wiele, jest rzadkim okazem w ofercie komisowej. Poza Węgrami, wersje pistoletów TT do nabojów 9 mm Para wytwarzano w byłej Jugosławii, a obecnie produkowane są w Serbii. Kiedyś podczas jakiegoś pokazu widziałem polską TT-kę na nabój 9 mm, prawdopodobnie był to próbny prototyp "Łucznika", poniewaz nigdy później już tej broni nie spotkałem.

Zbyszek